Spółdzielnie energetyczne

Spółdzielnie energetyczne to podmioty działające lokalnie, które umożliwiają swoim członkom wspólną produkcję, dystrybucję, magazynowanie i zużycie energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych, głównie na własne potrzeby.

Ich celem jest zwiększenie lokalnej samowystarczalności energetycznej, obniżenie kosztów energii oraz poprawa efektywności wykorzystania odnawialnych źródeł energii (OZE).

Kto może być członkiem spółdzielni?

  • Osoby fizyczne (mieszkańcy),

  • Jednostki samorządu terytorialnego (gminy, jednostki pomocnicze),

  • Rolnicy indywidualni,

  • Małe i średnie przedsiębiorstwa.

Terytorialność

  • Może działać na obszarze jednej gminy lub gmin sąsiadujących (powiązanych terytorialnie).

  • Obszar działania obejmuje również fizyczną lokalizację źródeł energii
    i punktów poboru.

Spółdzielnia energetyczna może:

  1. Wytwarzać energię elektryczną, cieplną lub gaz z OZE, w szczególności:

    • fotowoltaika (PV),

    • biogazownie,

    • elektrownie wodne,

    • pompy ciepła,

    • kotły na biomasę.

  2. Magazynować energię w lokalnych zasobnikach energii.

  3. Bilansować wytwarzanie i zużycie w ramach tzw. net-billingu z 12-miesięcznym okresem rozliczeniowym (netowania energii).

  4. Sprzedawać nadwyżki energii do sieci lub operatorowi systemu dystrybucyjnego (OSD).

Warunki techniczne i ograniczenia

  • Łączna moc instalacji OZE w spółdzielni energetycznej nie może przekroczyć 10 MW.

  • Moc wytwórcza nie może być większa niż zapotrzebowanie roczne na energię w punktach poboru (bilans 0 lub dodatni).

  • Spółdzielnia nie może być podmiotem zawodowo zajmującym się obrotem energią – jej celem jest przede wszystkim samowystarczalność, nie zysk.

Korzyści z tworzenia spółdzielni energetycznych

✔️ Niższe rachunki za prąd i ogrzewanie dla członków,

✔️ Zyski ze sprzedaży nadwyżek energii,

✔️ Możliwość skorzystania z dotacji i preferencyjnych kredytów (np. NFOŚiGW),

✔️ Lokalne wykorzystanie energii z OZE,

✔️ Zmniejszenie emisji CO₂,

✔️ Redukcja strat przesyłowych energii,

✔️ Integracja społeczności lokalnej wokół wspólnych celów,

✔️ Wzrost świadomości energetycznej,

✔️ Zwiększenie niezależności energetycznej w regionie.

Etapy zakładania spółdzielni energetycznej:

1

Dobór założycieli 

Wybór grupy inicjatywnej, która posiada wspólną wizję oraz chęć działania na rzecz rozwoju lokalnej energetyki odnawialnej.

2

Podpisanie statutu 

Sporządzenie dokumentu, który określa cele, strukturę organizacyjną oraz zasady funkcjonowania spółdzielni.
Statut musi być zaakceptowany i podpisany przez założycieli.

3

Rejestracja w KRS 

Formalne zgłoszenie spółdzielni energetycznej do Krajowego Rejestru Sądowego (KRS), co ustanawia ją jako podmiot prawny.

4

Rejestracja w KOWR 

Uzyskanie statusu spółdzielni energetycznej poprzez rejestrację w Krajowym Ośrodku Wsparcia Rolnictwa (KOWR), co pozwala na korzystanie z przywilejów związanych
z energetyką odnawialną

5

Pozyskanie dofinansowania na rozwój spółdzielni 

Aplikowanie o fundusze z programów krajowych lub unijnych wspierających rozwój odnawialnych źródeł energii
i spółdzielczości.

6

Pozyskanie nowych członków spółdzielni 

Promowanie spółdzielni w lokalnej społeczności oraz zachęcanie mieszkańców i przedsiębiorstw do przystąpienia,
co zwiększa skalę działania spółdzielni.

7

Zawarcie umowy z OSD 

Podpisanie umowy z OSD, która umożliwia przyłączenie instalacji do sieci energetycznej i zarządzanie przepływem energii.

8

Bilansowanie spółdzielców 

Zapewnienie efektywnego zarządzania energią w ramach spółdzielni, aby każdy członek mógł korzystać z wytwarzanej energii w sposób optymalny.